Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych
Niepełnosprawność – długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Ograniczenia te spowodowane są na skutek obniżenia sprawności funkcji fizycznych lub psychicznych. Jest to także uszkodzenie, czyli utrata lub wada psychiczna, fizjologiczna, anatomiczna struktury organizmu. Utrata ta może być całkowita, częściowa, trwała lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana lub progresywna.
Niepełnosprawność jest jednym z ważniejszych problemów współczesnego świata. Wynika to z powszechności i rozmiaru tego zjawiska. Z niepełnosprawnością fizyczną wiąże się ponadto zazwyczaj tzw. niepełnosprawność społeczna, czyli niemożność pełnego funkcjonowania w społeczeństwie. Rok 2003 ogłoszono rokiem niepełnosprawnych.
Do grupy osób z niepełnosprawnością społeczną zaliczamy m.in. narkomanów, alkoholików czy więźniów, czyli ludzi , którzy nie są w stanie samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie.
Rodzaje
niepełnosprawności:
- Obniżona sprawność sensoryczna (zmysłowa) – brak, uszkodzenie lub zaburzenie funkcji analizatorów zmysłowych (są to m.in. osoby niewidome, niedowidzące, głuche, niedosłyszące, z zaburzeniami percepcji wzrokowej i słuchowej)
- Obniżona sprawność funkcjonowania społecznego – zaburzenia równowagi nerwowej, emocjonalnej oraz zdrowia psychicznego
- Obniżona sprawność komunikowania się – utrudniony kontakt słowny (zaburzenia mowy, autyzm, jąkanie się)
- Obniżona sprawność ruchowa – osoby z dysfunkcją narządu ruchu (wrodzoną lub nabytą)
- Mózgowe porażenie dziecięce
- Obniżona sprawność psychofizyczna z powodu chorób somatycznych – np. nowotwory, guz mózgu, cukrzyca, rak)
- Obniżona sprawność intelektualna – upośledzenie umysłowe, demencja starcza
W 1992 roku, na zakończenie Dekady Osób Niepełnosprawnych (1983-1992), Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych ogłosiło dzień 3 grudnia Międzynarodowym Dniem Osób Niepełnosprawnych (rezolucja 47/3).
Dekada była czasem szczególnie poświęconym podnoszeniu świadomości o problemach ludzi niepełnosprawnych. Podejmowano wiele działań służących poprawie sytuacji tych osób i zapewnieniu im równych szans.
Obchody Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych mają zwrócić uwagę na potrzebę ciągłych starań o coraz pełniejszą integrację osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem.
Zgodnie z artykułem 26 Karty Praw Podstawowych „Unia uznaje i szanuje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im niezależność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności”. Osoby niepełnosprawne stanowią ponad 15 proc. ogółu ludności UE.
Osoby niepełnosprawne mają takie same prawa jak inni obywatele europejscy.
Osobom niepełnosprawnym należy przede wszystkim umożliwić korzystanie z praw i
obowiązków przysługujących wszystkim obywatelom, a także podejmowanie
indywidualnych decyzji i samodzielne kierowanie swoim życiem. Osoby
niepełnosprawne powinny móc prowadzić normalne życie, dlatego tak ważne jest
zapewnienie im dostępu do wszelkiego rodzaju usług oraz ich integracja z resztą
społeczeństwa. W pierwszej kolejności należy zagwarantować im dostęp do
długotrwałej opieki oraz usług wsparcia. Należy również wziąć pod uwagę kwestie
związane z odszkodowaniami z tytułu niepełnosprawności, rehabilitacją,
zmniejszeniem ekonomicznych i społecznych skutków niepełnosprawności oraz
nierówności w dostępie do służby zdrowia. W tym celu należy przede wszystkim
działać na rzecz zwiększania integracji społecznej, usuwania przeszkód i barier
fizycznych oraz zwiększania mobilności, a także wykorzystywać technologie
informacyjne.