Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu
Czwartek, 19-08-2010 Opublikował/a: Urząd Miasta Liczba wyświetleń: 2898
Następna
PDF
Drukuj
Powrót
Wypowiedz się
Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu
Wczoraj o godz. 23:00 przyjechał do Helu czołg M4 Sherman. Będzie on brał udział w inscenizacjach organizowanych w ramach D-DAY HEL 2010.
M4 Sherman to amerykański czołg średni, stosowany w czasie II wojny światowej. Brytyjczycy używali nazwy M4 General Sherman. Czołg nazwano tak na cześć generała Williama Shermana.
Historia produkcji
Sherman bazował na podwoziu i wielu podzespołach czołgu M3 Lee, na którym zamontowano wieżę z działem 75 mm. Umożliwiło to szybkie przestawienie się zakładów na produkcje nowego pojazdu. Dlatego w okresie od lutego 1942 r. do końca II wojny światowej wyprodukowano łącznie 49 000 sztuk wszystkich wersji. Używany, między innymi, przez armie USA, Wielkiej Brytanii, Polski, Francji i ZSRR. Zbudowano także wersje specjalne, takie jak: pływającego Shermana DD (Duplex Drive – podwójny napęd), Sherman Crab (z trałem przeciwminowym), Sherman Dozer (czołg inżynieryjny ze spychaczem z przodu - do rozminowywania i prac inżynierskich), Sherman Zippo (Sherman zamontowanym miotaczem ognia zamiast głównego działa), czołgi rozkładające mosty itp.
Produkcję M4 rozpoczęto w lutym 1942 r. i do lipca tegoż roku wszystkie fabryki wytwarzające czołg M3 Lee przestawiły się na jego produkcję. Użyty bojowo został po raz pierwszy przez brytyjską 8 Armię w bitwie pod El Alamein (252 szt). Od lata 1943 r. M4 stał się podstawowym czołgiem średnim aliantów zachodnich w tym (z chwilą wejścia do działań) 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka i 2 Brygady Pancernej 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Koniec II wojny światowej, zakończył też produkcję M4 a armie brytyjska i amerykańska zaczęły zastępować Shermany nowszymi konstrukcjami lecz został przekazany lub odsprzedany do wielu krajów świata. Następnie użyty został przez kilka armii (wchodzących w skład sił ONZ) w wojnie koreańskiej oraz przez Francuzów w wojnie indochińskiej. Kolejnymi konfliktami, w których Sherman starł się z innymi czołgami była wojna indyjsko-pakistańska z 1965 r.(wykorzystany przez siły Indyjskie) oraz wojna sześciodniowa z 1967 r. (użyty przez armię Izraela). Ostatnim była wojna Yom Kippur w 1973 r., w której izraelskie Shermany, mocno już zużyte, okazały się doskonałymi celami dla nowoczesnych środków p.panc. (np. kierowanych pocisków rakietowych AT-3 Sagger).
Część izraelskich M4 była uzbrojonych we francuskie działo 75 mm (M-50 SuperSherman) lub w 105 mm (M-51 Isherman). Wiele krajów w Ameryce Południowej używało Shermanów jeszcze długo po wojnie.
Parametry bojowe
M4 Sherman był niezawodnym czołgiem, wyprodukowanym na potrzeby wojny w wielkich ilościach. W momencie wprowadzenia do boju na jesieni 1942 Sherman doskonale dawał sobie radę z czołgami niemieckimi tego okresu. Sytuacja pogorszyła się gdy w miarę postępu wojny Shermany musiały walczyć z cięższymi czołgami niemieckimi typu Tygrys (57 t) i Pantera (45 t), które z natury rzeczy miały nad nimi znaczną przewagę. Podstawowa armata 75 mm montowana na wczesnych wersjach Shermanów nie miała szans przebić pancerza przedniego tych cięższych niemieckich czołgów. Nawet lepsza armata 76 mm montowana na późniejszych wersjach które zaczęły docierać na front w lecie 1944 miała z tym duże trudności, i była względnie skuteczna tylko z użyciem pocisków HVAP (high-velocity armor piercing), specjalnych pocisków pełnokalibrowych z rdzeniem. Ta specjalna amunicja nie była jednak dostępna w wystarczających ilościach, i każdy czołg otrzymywał zwykle tylko kilka jej sztuk. Problemów z przebiciem pancerza czołgów niemieckich nie miały za to Shermany w wersji Firefly uzbrojone w doskonałą armatę 17-funtową, używane przez wojsko brytyjskie i kanadyjskie, gdzie stanowiły mniej więcej jedną czwartą wszystkich Shermanów w ostatnim roku wojny.
Różnice te niwelowała do pewnego stopnia przewaga liczebna (zwykle na mniej więcej pięć Shermanów przypadała jedna Pantera). Z powodu bardzo małej liczby Tygrysów i stosunkowo małej liczby Panter, spotkania takie zdarzały się raczej rzadko. Taktyka aliantów w czasie takich spotkań polegała na zajechaniu Pantery od tyłu i z boku gdzie miała mniejszy pancerz możliwy to przebicia przez Shermany. Taktyka ta wymagała zwykle użycia kilku czołgów, które często ponosiły duże straty zanim jeden dotarł na pozycję z której mógł oddać skuteczny strzał do Pantery. Zwykle jednak Shermany działały jako wsparcie piechoty i spisywały się w tej roli bardzo dobrze, nie miały również problemów w walce z najbardziej licznymi niemieckimi czołgami ostatniego roku wojny, średnich PzKpfw IV wersji H i J.
Bardzo poważną wadą Shermana była łatwość zapalania się silnika benzynowego w razie trafienia. Z tego powodu przylgnęła do nich nazwa Ronson - od marki zapalniczek. Niemcy zwykli przezywać je Tommy-Kocher ("maszynka do gotowania Angoli").[potrzebne źródło]
Zła renoma zdobyta przez Shermany w walkach z cięższymi czołgami niemieckimi była też konsekwencją całkowitego braku w armii amerykańskiej czołgów ciężkich aż do ostatnich miesięcy wojny, kiedy wprowadzono do boju pierwsze egzemplarze czołgów M26 Pershing. Dopiero ten czołg, wyposażony w armatę 90 mm, mógł walczyć sam na sam z Panterami, i mieć dobrą szansę przebić pancerz Tygrysów.
Właściwości bojowe Shermana wynikły z dosyć osobliwej amerykańskiej doktryny działań broni pancernej. Pod wpływem sukcesów niemieckiego Blitzkriegu Armia Stanów Zjednoczonych postanowiła zbudować czołg, który mógłby wspierać szybko przemieszczającą się piechotę. Doktryna ta zakładała wykorzystanie lekko opancerzonych niszczycieli czołgów do zwalczania wozów bojowych przeciwnika. W chwili projektowania Shermana nie przewidywano więc użycia go jako głównego pojazdu przeciwpancernego, co najwyżej zaprojektowano go do walki ze znanymi wtedy pojazdami przeciwnika np. PzKpfw III i PzKpfw IV. Z tego też powodu bardziej skuteczne działo 76 mm zaczęto montować na Shermanach stosunkowo późno, instalując je w pierwszej kolejności na niszczycielach czołgów.
W nielicznych pancernych starciach na Pacyfiku, Shermany pod każdym względem przewyższały czołgi japońskie, często strzelając do nich amunicją burzącą, która dosłownie je rozrywała.
Shermany były wyposażone w jednopłaszczyznowe stabilizatory armaty. Były to co prawda urządzenia dość prymitywne, ale znacznie zwiększały celność ognia w czasie ruchu pojazdu.
Uzbrojenie
Pierwsze wersje czołgu M4 były uzbrojone w krótkolufowe działo M3 75 mm nadające się głównie do niszczenia piechoty oraz lekko i średnio opancerzonych celów. Z powodu wysokich strat w walkach z niemieckimi czołgami typu Panther oraz Tiger wprowadzono długolufową armatę M1 76mm. Tak uzbrojone Shermany miały w nazwie oznaczenie (76) (równolegle niektóre brytyjskie Shermany zostały uzbrojone w armatę 17-funtową również o kalibrze 76 mm). 1641 czołgów było wyposażonych w haubicę M4 105 mm - zazwyczaj nosiły one oznaczenie (105) w nazwie. Oprócz tego każdy Sherman miał na wyposażeniu karabiny maszynowe kalibru 7,62 mm oraz karabiny maszynowe M2 (ilość karabinów zależała od wersji czołgu). Niektóre Shermany były też uzbrojone w moździerze M3 kalibru 50,8 mm przeznaczone do stawiania zasłony dymnej.
Więcej informacji na temat czołgu M4 Sherman na stronie http://pl.wikipedia.org/wiki/M4_Sherman
Czołg Sherman w Helu
Autor zdjęć: Damian Hałabura.
Następna
PDF
Drukuj
Powrót
Wypowiedz się
